بررسی پایایی و روایی پرسشنامه ی فرهنگ ایمنی برگرفته از مُدل آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک شرکت بهره برداری نفت و گاز

زمینه و هدف: فرهنگ ایمنی سازمان راهکاری اساسی در جهت کاهش حوادث شغلی محسوب شده و بسیاری از صنایع در گوشه و کنار جهان، تمایل خود را برای تحقیق بر روی این مفهوم بعنوان رویکردی در کاهش حوادث روزمره و فجایع بالقوه نشان داده اند. هدف این مطالعه طراحی ابزاری معتبر برای سنجش فرهنگ ایمنی بر اساس مُدل آژانس بین المللی انرژی اتمی می باشد. روش بررسی: این مطالعه، یک بررسی توصیفی تحلیلی است که بر روی 409 نفر از کارکنان یکی از شرکت های بهره برداری نفت و گاز اهواز در سال92 13انجام شد. پرسشنامه ی اولیه بر اساس مدل 5 بُعدی آژانس بین المللی انرژی اتمی تهیه، سپس روایی زبانی، روایی محتوایی و روایی سازه بر روی سؤالات صورت گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با روش های آزمون- بازآزمون و ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. اطلاعات بااستفاده از نرم افزار 18 spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در بررسی روایی محتوایی ضرایب شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوایی کل به ترتیب 91/0و 87/0 بدست آمدند. تحلیل عاملی تأییدی پرسشنامه بررسی شد و ضریب kmo و آزمون بارتلت به ترتیب 807/0 و 791/ 5237 بدست آمد. همچنین تحلیل عاملی وجود 5 فاکتور شامل: اولویت به ایمنی، رهبری، مسئولیت پذیری، یکپارچگی ایمنی، و آموزش و یادگیری که 813/69 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص دادند را تأیید کرد. نتایج نشان داد که پرسشنامه نهایی پایا(902/0=α) و تکرار پذیر می باشد(899/0icc=). همبستگی بین ابعاد پرسشنامه ی فرهنگ ایمنی معنی دار(01/0>p) بود.  نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که پرسشنامه فرهنگ ایمنی طراحی شده بر اساس مُدل5 بُعدی آژانس بین المللی انرژی اتمی روایی و پایایی قابل قبولی برای سنجش فرهنگ ایمنی در شرکت بهره برداری نفت و گاز می باشد. این ابزار می تواند در راستای ارتقاء فرهنگ ایمنی در صنایع با ریسک بالا مؤثر باشد.